Beschermde gebieden in de Arctische landen

Ruim 2,5 miljoen vierkante kilometer van het Arctisch gebied heeft een beschermde status. Dat is bijna 18% van het totale landoppervlak. Mooie getallen! Het grootste nationale park ter wereld, het Noord Oost Groenland National Park valt hier ook onder. Halen we de 900,000 km2 van dit park eraf, dan is het beschermd areaal in het Noordpoolgebied al een stuk kleiner. Zie de tabel in de foto serie bij dit verhaal.

Rusland en Canada hebben flinke stukken van hun Arctisch gebied als beschermd aangemerkt. Maar als percentage van het totale gebied uitgedrukt, lopen deze landen achter op de andere Arctische landen.

Bovendien, vrijwel al deze beschermde gebieden (zie kaartje), liggen op het land. Er is vrijwel nog geen zeegebied aangemerkt als beschermd. In het hele Noordpoolgebied is Rusland’s Franzs Josefland een van de weinige zeegbieden die als beschermd zijn aangemerkt.

Beschermde gebieden zijn belangrijk om dier en planten soorten goed te kunnen beschermen. Grote beschermde gebieden zijn nodig om ecosystemen op een natuurlijke wijze te laten functioneren. En als die goed functioneren, kunnen ze ook blijvend de “diensten” blijven leveren waar ook mensen gebruik van maken. Bijvoorbeeld, visserij is afhankelijk van gezonde kraamkamers die goed beschermd zijn zodat visserij bestanden blijvend aangevuld worden.

Met de Natuur Verdubbelaar < http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/campagnes_wnf/natuurverdubbelaar/> werven we fondsen om het werk van onze collega’s in Rusland te ondersteunen. Zij zijn bezig het areaal beschermd gebied daar te vergroten. Dat kunnen ze natuurlijk niet zelf doen; uiteindelijk moet de overheid gebieden als beschermd aanmerken en beheren. Wat doen onze collega’s in Rusland dan wel? Als eerste hebben ze de bestaande beschermde gebieden in kaart gebracht (zie kaart Beschermde gebieden in Arctisch Rusland). Dan brengen ze de gebieden in kaart met uitzonderlijke biodiversiteitswaarden (zie als voorbeeld de kaart met belangrijke vogelgebieden). Zo krijgen we een beeld waar de gaten zitten in het netwerk van beschermde gebieden. Met deze gegevens doet WWF-Rusland voorstellen aan de centrale en regionale overheden – voorstellen om bepaalde gebieden ook een beschermde status te verlenen, op grond van een groot aantal argumenten (bv. omdat ijsberen er overwinteren, omdat er belangrijke paaigronden voor vissen zijn, of omdat walvissen er langs migreren). Verleden jaar heeft WWF-Rusland zo een groot aantal gebieden voorgedragen om beschermd te worden. Door steeds te lobbyen en extra informatie aan te dragen in speciale overheidscommissies speelt WWF-Rusland een belangrijke rol om natuurbescherming steeds verder te brengen. Gelukkig heeft WWF-Rusland een goede reputatie in het land en worden adviezen van hen vaak serieus genomen. Zo zijn er de afgelopen jaren al verschillende gebieden als beschermd verklaard. Dat is belangrijk omdat de status van beschermd gebied vaak de enige rechtsgrond is om schadelijke economische activiteiten tegen te houden. Zo bleek onlangs dat BP samen met Gazprom Neft naar olie en gas wil gaan boren op het Yamal schiereiland. Een deel van hun activiteiten zou binnen de grenzen van beschermde gebieden vallen. WWF-Rusland heeft hier direct op gewezen en bezwaar aangetekend. Nu worden de plannen herzien en hopelijk aangepast zodat ze niet in belangrijke beschermde gebieden zullen gaan opereren.

In het fotoalbum tref je een aantal van de collega’s van WWF-Rusland die zich sterk maken voor het behoud van de overweldigende natuur in het Arctisch gebied. Een flink aantal specialisten die dagelijks sterk met elkaar samenwerken. Mikhail Stishov hebben jullie al eerder gezien op de foto (met pijp) – in Geoff’s verhaal over het ijsbeeronderzoek in Alaska. Hij is de voornaamste trekker van het Beringia National Park.

Een belangrijk gebied waar WWF-Rusland zich op richt is het uiterste westen van Chukotka. Al in de tijd van Gorbachev en Bush Sr. is er overeen gekomen dat beide landen hun grensgebied tot nationaal park zouden verklaren. Inmiddels zijn er stappen in die richting gezet. Maar nu is de inzet om daadwerkelijk tot een groot Beringia National Park te komen. Het Russisch persagentschap RaiNovosti schreef er afgelopen jaar als volgt over:

Russia and the United States have begun implementing plans, initiated during the Soviet era, to launch the trans-border Beringia National Park spanning eastern Chukotka in the Russian Far East and the U.S. state of Alaska, a Russian business daily said on Wednesday.

The project was first discussed in June 1990 by Soviet leader Mikhail Gorbachev and U.S. President George Bush Sr., during the thaw in U.S.-Soviet relations. However, talks ground to a halt after the fall of the Soviet Union.

Now Russian President Dmitry Medvedev and U.S. President Barack Obama have decided to re-launch the 20-year-old idea, Deputy Foreign Minister Sergei Ryabkov told Kommersant.

"We have reached a stage of inter-governmental agreement with the U.S. side. The project needs political support. We are drawing up a schedule with the United States," Ryabkov said.

The nature reserve would cover millions of hectares and preserve the region's unique flora and fauna, in particular sea mammals, brown bears and numerous bird species.

Chukotka does not currently have a national park and one would have to be created before the joint project can be implemented, Deputy Head of environmental protection at the Russian Natural Resources Ministry Amirkhan Amirkhanov said. He added that all bureaucratic procedures connected with the creation of this park, which will span an area of 1.8 million hectares, should be completed by the end of the year.

This is not Russia's first joint national park with a neighboring state. Currently it runs a trans-border reserve with China on Lake Hanka, the Dauria International Protected Area with China and Mongolia, and the Russian-Finnish Friendship reserve.