De IJsbeer Patrouille van Vankarem in Chukotka

Bij het plaatsje Vankarem in Chukotka – noord-oost Siberië – komen sinds enkele jaren tienduizenden walrussen aan land. Voorheen rustten ze uit op zeeijs maar dat komt alleen steeds verder naar het noorden nog voor, langs de kusten van Siberië smelt zeeijs steeds meer en sneller. De walrussen komen dus noodgedwongen aan land op de kiezelstranden van Vankarem.

In de wintermaanden trekken er ook veel ijsberen door het gebied. Zij worden aangetrokken door de walrussen. Ze zaaien paniek in de walrussengroep die dan en masse de zee in gaat waar het veilig is voor ze. Zwakkere en jonge walrussen komen nogal eens in het gedrang en overleven het niet. Het is de ijsberen om deze slachtoffers te doen! IJsberen schakelen over op walrussen omdat hun favoriete prooidieren, zeehonden die op zeeijs rustten, steeds verder buiten bereik van de ijsberen komen.

Het komt ook regelmatig voor dat ijsberen op onderzoek uitgaan in het dorp. Het is natuurlijk een onveilige situatie als er opeens een clubje ijsberen door je dorp scharrelen. Ongelukken tussen mens en ijsbeer komen dan ook regelmatig voor waarbij aan beide kanten slachtoffers vallen. Sinds 2000 zijn er 3 mensen door aanvallen van ijsberen omgekomen. Daarom hebben de mensen van Vankarem met hulp van WWF-Rusland een “IJsberen Patrouille” opgezet; het Chukchi woord voor ijsbeer is Umky – Umky Patrol. Een groepje kerels die de walrussen in de gaten houden en scherp opletten wanneer de ijsberen op het toneel verschijnen. Als de ijsberen te dicht bij het dorp komen verjagen ze hen met lawaai en stokken. Dode walrussen verplaatsen ze ver van het dorp vandaan zodat ijsberen daar op af gaan en niet te dicht bij het dorp komen. Intussen houdt de Umky Patrol goed bij wanneer en waar ze de verschillende ijsberen tegenkomen – op deze manier helpt de lokale bevolking mee aan het verzamelen van belangrijke gegevens over ijsberen in Siberië. Daar is momenteel erg weinig over bekend – het gebied is gigantisch groot, de kustlijn waar de ijsberen voorkomen duizenden kilometers lang en de Russische natuurbeschermingsdienst is zwaar onderbezet. Met een goede begeleiding kunnen de weinige mensen die in dit soort gebieden leven een belangrijke natuurbeschermingsfunctie vervullen. Ze kunnen ook ingrijpen als ze gevallen van stroperij ontdekken.

Op < http://www.youtube.com/watch?v=TkICw4UiCVk> staat een mooi filmpje over de Umky Patrol.

De snelle veranderingen die we in het Arctisch gebied zien leidt ook tot veranderingen in het gedrag van dieren – walrussen die niet meer op het zeeijs kunnen komen en daarom aan land rustten, ijsberen die overschakelen van het jagen op zeehonden op zeeijs naar walrussen op het land. De natuur van het Arctisch gebied moet de ruimte en tijd krijgen om zich aan deze veranderingen aan te kunnen passen.