IJsberen zijn een soort Zeeberen - hoe ziet hun to

Geef de Noordpool Door en verdubbel je bijdrage!

Met de “Natuur Verdubbelaar” wil het WNF deze maand extra aandacht vragen en fondsen verwerven om belangrijke natuurbeschermingsprojecten een flinke stap vooruit te laten maken. Op deze plek vertellen we over het noordpoolgebied waar er op z’n minst twee keer zoveel beschermd gebied moet komen om soorten als de ijsbeer een veilige toekomst te geven. In de komende weken gaan we het over de volgende onderwerpen hebben:

- IJsberen zijn een soort Zeeberen - hoe ziet hun toekomst eruit?

- Wat te doen zodat de natuur in het noordpoolgebied een betere toekomst heeft?

- Vreemde dingen die we zien bij ijsberen – conflicten met mensen en Pizzly’s.

Ook wil ik jullie uitnodigen mogelijke vragen en onderwerpen aan me door te geven. Ik probeer daar dan zo goed mogelijk op in te gaan.

Maar SMS nu eerst “ijsbeer” naar telefoonnummer 4333 om uw euro door onze partners te laten verdubbelen tot 2 euro voor het WNF! Daarmee gaan wij ons best doen om nieuwe beschermde gebieden in het Noordpoolgebeid aangewezen te krijgen. Doel is dat er 2 keer zoveel beschermd gebied komt, een netwerk van beschermde gebieden in het Arctisch gebied. Dat is goed voor ijsberen, maar ook voor soorten als narwalvissen en muskusossen. En niet alleen dieren zullen hier baat bij hebben, ook de lokale bevolking zoals herders met hun kuddes rendieren zullen van nieuwe economische activiteiten als olie & gas winning minder problemen ondervinden als hun graasgronden goed beschermd zijn. Zie http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/campagnes_wnf/natuurverdubbelaar/ voor een uitleg over deze campagne.


IJsberen zijn een soort Zeeberen - hoe ziet hun toekomst eruit?

De wetenschappelijke naam van de ijsbeer is Ursus maritimus. De Zeebeer. En dat is een goede naam want ijsberen zijn fantastisch goede zwemmers. Onlangs is er een ijsbeer met haar jong aangetroffen die 600 km onafgebroken had gezwommen. Dat is wel knap en dapper, maar zulke afstanden zijn nou ook weer niet normaal; haar jong heeft de tocht dan ook niet overleefd. Later praten we meer over waarom ijsberen steeds verder moeten zwemmen en op exotische eilanden als IJsland aanlanden.

Eerst even wat feiten. Wetenschappers verdelen ijsberen in 19 populaties. De dieren in ieder van deze groepen leven min of meer onafhankelijk van ijsberen in de andere groepen. Op de kaart zie je welke groepen er zijn en waar die zich ophouden. Het is duidelijk, ijsberen komen door het hele Arctische gebied voor. En wat opvalt, ze komen meer “op zee” voor dan op het land. De zee in het Noordpoolgebeid is het grootste deel van het jaar bevroren – ijsberen besteden het grootste deel van hun leven op zee-ijs. Daar jagen ze op hun favoriete prooi, de ringel rob – een kleine zeehondensoort. Die ringel robben rusten uit op het zeeijs en werpen er ook hun jongen, ze komen nooit aan land. En zodoende zijn ook ijsberen compleet afhankelijk van zeeijs om te kunnen overleven.

Aan het begin van de winter gaan vrouwelijke ijsberen aan land en krijgen in het voorjaar een jong in een hol dat ze graven. Vaak worden er tweelingen geboren. IJsbeer melk is erg vetrijk en de jongen groeien dan ook enorm snel. Als de jongen het hol uit kunnen is het zaak voor de sterk vermagerde moeders om zo snel mogelijk het zeeijs op te gaan om bij de ringelrobben te komen – ze hebben tegen die tijd dan al sinds het begin van de winter gevast.

Momenteel zijn er tussen de 22.000 en 25.000 ijsberen wereldwijd. Het getal is niet precies want je kan je voorstellen dat het erg lastig en erg duur is om werkelijk alle ijsberen die er in zo’n enorm uitgestrekt gebied zijn ook echt op te sporen.

Rond de jaren ‘70 en ’80 van de vorige eeuw waren er veel minder ijsberen. Dat kwam omdat er in die tijd gigantisch veel op ijsberen werd gejaagd, zonder enige vorm van regelgeving. Nadat organisaties als het WNF aan de alarmbel hadden getrokken is die jacht flink aan banden gelegd en is het aantal ijsberen goed hersteld.

Dus geen reden tot grote zorg zou je denken.

De laatste gegevens laten zien dat sommige ijsbeer populaties nog steeds groeien, zoals in het McClintock Kanaal in noord Canada. Andere populaties nemen af; bijvoorbeeld in de Chukchi Zee en de Baffin Baai. En van een groot aantal populaties is er een slecht beeld omdat er recentelijk geen tellingen zijn uitgevoerd.

De laatste jaren heb je vast berichten gelezen over snel smeltend zeeijs. In 2007 en 2010 is de kleinste hoeveelheid zeeijs ooit gemeten in de zomer. In de grafiek zie je dat de hoeveelheid zeeijs die in werkelijkheid wordt gemeten (de rode lijn) steeds minder is dan dat computer modellen voorspellen (de zwarte stippelijn) – de situatie is ernstiger dan waar beleidsmakers rekening mee houden. De laatste jaren is het oppervlak zeeijs zo’n 40% kleiner dan het lange termijn gemiddelde. De verwachting is dat over 20-30 jaar de vrijwel hele Noordpool ’s zomers ijsvrij zal zijn. Zie ook het animatie filmpje van NASA. Daarin zie je dat er van het ene op het andere jaar er steeds minder zeeijs aangroeit in de winter. Het leefgebied van ijsberen wordt steeds kleiner en vrouwtjes moeten vaak gigantisch ver zwemmen met hun jongen om van het vaste land (waar ze overwinteren in een hol en hun jongen krijgen) naar het zeeijs te komen om daar op ringel robben te jagen. Wetenschappers zijn het er over eens dat de toekomst van de ijsbeer er donker uitziet. We moeten er rekening mee houden dat op de middel lange termijn de wereldwijde ijsbeer populatie met 2/3 zal afnemen.

Daarom is er dus wel reden tot grote zorg en moeten we nu maatregelen treffen!

Wat kunnen we doen? Daarover gaan we het de volgende keer hebben.