Tijgernieuws uit India

Verleden week was Joseph Vattakaven bij ons op bezoek in het kantoor van WNF te Zeist. Joseph werkt sinds een paar jaar voor WWF-India als wetenschappelijk medewerker op het gebied van tijgerbescherming.

Met meer dan de helft van de nog in het wild voorkomende tijgers is India het grootste “tijgerland” ter wereld. En met meer dan 1,1 miljard inwoners is dat op zichzelf al een prestatie. Maar ook in India is de laatste jaren het aantal tijgers schrikbarend achteruit gegaan. De Indiase overheid telt regelmatig het aantal tijgers in de verschillende beschermde gebieden. In het verleden deed men dat door metingen aan pootafdrukken te doen. Een en ander was zo routinematig geworden dat het lang duurde voordat men inzag dat de data op een onzuivere manier werden verzameld. Zo kon het gebeuren dat er in een aantal beschermde gebieden “opeens” geen tijgers meer te vinden waren. Dit is als een bom ingeslagen en de overheid heeft een speciale tijgerbeschermingscommissie ingesteld. Parkwachters zijn voorzien van betere materialen om hun werk te doen. Ook doet men er veel aan om een beter zicht te krijgen op het aantal tijgers en hun verspreiding. Meer dan de helft van de tijgers bevindt zich buiten de beschermde gebieden aan daar komen ze vaak in conflict met veeboeren of worden door stropers geschoten.

India heeft een sterke natuurbeschermingsethos. Ondanks de grote bevolking heeft het grote nationale parken en een flink bos areaal. Over het algemeen laten de mensen wilde dieren met rust omdat de religie uitgaat van respect voor alle levende wezens. Kinderen weten vaak veel over natuur. En er zijn zeker zo’n 5 universiteiten waar je natuurbescherming als vak kan volgen. Er staan altijd heel veel vrijwilligers klaar om de overheid en de nationale parken te helpen als in een kort tijdbestek weer het aantal tijgers geteld moet worden – een specialistische klus waar voldoende animo met veel ervaring voor aanwezig is in India.

Joseph promoveerde bij het Wildlife Institute of India - India’s neusje van de zalm als het om natuurbeheeropleidingen gaat. Hij spendeerde twee jaar in het veld in en nabij Kanha National Park in centraal India. Tientallen automatische camera’s registreerde de verspreiding van tijgers in het gebied. Omdat iedere tijger anders gestreept is dan anderen is het mogelijk individuele tijgers op foto’s te herkennen. Zodoende kon hij ook een goede schatting van het aantal tijgers in het gebied maken. Het bleek dat vrouwtjes er territoria van zo’n 10 km2 op nahielden en mannetjes van zo’n 110 km2. De tijgerdichtheid is enorm hoog – een teken dat er meer dan voldoende prooi in het gebied aanwezig is en dat de tijgers er goed beschermd zijn. Maar jonge tijgers moeten wel aan de wandel om een nieuw territorium te vinden en komen zo vaak buiten het beschermde nationale park terecht. Tijgers uitgerust met een zender kon Joseph volgen op hun trektochten. Hij “zag” dat ze buiten Kanha National Park op vee overschakelden waarna boeren de tijger terug joegen het Park in. Binnen het Park leidde dat weer tot vechtpartijen tussen tijgers. Een van de tijgers die Joseph volgde overleefde dit alles niet. Beschermde gebieden fungeren vaak als brongebied (source) voor tijgers en de gebieden daarbuiten als “afvoerput” (sink).

In het gebied rondom Kanha National Park – in het Satpuda Maikal Landschap – voert WWF-India een tigerbeschermingsprogramma uit met hulp van het Wereld Natuur Fonds in Nederland. Het programma is erop gericht juist de gebieden buiten de nationale parken in goede conditie voor tijgers te houden. Tijgers moeten op een veilige manier van het ene naar het andere beschermde gebied kunnen lopen. Er moet dus genoeg prooi zijn en conflicten met mensen moeten vermeden worden. Gelukkig is er rondom Kanha National Park nog erg veel bos over, dus mogelijkheden zijn aanwezig. Die bossen worden beheert door de bosbouwdienst die dus mee moet gaan doen aan tijgerbescherming. Wel is het zo dat die bossen doorgaans vol zitten met vee van boeren uit de omgeving. Daar moet iets aan gedaan worden, anders eten tijgers vee en worden tijgers uit wraak vergiftigd. En dat is wellicht de moeilijkste opdracht want een alternatief moet wel aantrekkelijk zijn voor de lokale bevolking die veelal een zeer mager bestaan heeft.

Net zoals in Satpuda-Maikal voert WWF-India ook tijgerbeschermingsprogramma’s uit in de Terai Arc (op de grens met Nepal), Assam (bij Kaziranga National Park), de Sundarbans (op de grens met Bangladesh) en in de Nilgiris (in het zuiden). Joseph ondersteund al deze programma’s door tijgerpopulaties in kaart te brengen. Dit is een van de manieren waarop WWF de Indiase overheid ondersteund in haar opdracht om tijgers in het wild in levensvatbare aantallen te houden.

De foto’s laten een paar van “Joseph’s Tijgers” zien. Op een van de foto’s zie je 3 tijgers tegelijk - een hele familie! Sommige foto’s zijn in gebieden genomen waarvan het onbekend was dat er tijgers voorkwamen!