want tussen droom en daad staan wetten in de weg

….. want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
(Willem Elsschot)

De aanvang van dit verslag rept over wetten, en daar zal het ook over gaan – wetten; laten we de praktische bezwaren maar even zitten.

Gaaaaaap, dat wordt een vreselijk saai verslag! Regels, geboden en verboden; daar willen we zo min mogelijk mee te maken hebben en, wat heeft dat nou met natuurbescherming te maken?

Een collega van WWF-India, werkzaam voor een tijger project, vertelde me eens dat het bij de bescherming van tijgers om twee fundamentele zaken gaat: de boswet en de landgebruikswet. Als daar iets niet goed zit of aan schort, dan wordt het welhaast onmogelijk om een tijger populatie overeind te houden. Een eye opener. Of we het nou leuk vinden of niet. En zo is het ook in het Arctisch gebied – want dit verhaal gaat over het Arctisch gebied en de locatie is dit keer Nuuk.

Nuuk? De hoofdstad van Groenland – het grootste eiland ter wereld, voor 90% bestaand uit een gigantische ijskap van hier en daar kilometers dik, waar zo’n 55.000 mensen wonen en ongeveer 4x zoveel sledehonden, het land dat het grootste nationale park ter wereld heeft dat 1/3 van het land omvat, het land van ijsbeer & poolvos, en dat als broedgebied van de “Nederlandse” drieteenstrandlopers fungeert, dat inmiddels vrijwel autonoom van Denemarken is, waar we verleden jaar op bezoek waren met de Prins van Oranje.

Op verzoek van de Groenlandse overheid geeft komende week een drietal wetenschappers van de Universiteit van Utrecht een cursus. Die gaat over zeerecht en internationaal recht in het algemeen. De overheid van Groenland is klein, heel erg klein, en toch moet het deelnemen aan allerlei internationale besprekingen en moet het afspraken maken met naburige en andere landen over visserij rechten, scheepvaart, olie en gas winning. Maar ook is het verdragspartner in de internationale conventie voor biodiversiteit, het zeerecht verdrag van de Verenigde Naties en andere bindende overeenkomsten die van belang zijn voor natuurbescherming. Het doel van de cursus is om de capaciteit van de Groenlandse overheid op dit terrein te vergroten zodat zij beter bekend raakt met de rechten en plichten die het als land heeft ten opzichte van haar buren en de rest van de wereld. Een welkome ondersteuning, uit de enthousiaste mailwisselingen met de Groenlandse functionarissen op te maken.

De cursus wordt gegeven door drie wetenschappers van het Netherlands Institute for the Law of the Sea (NILOS) van de universiteit van Utrecht. Het Wereld Natuur Fonds werkt al langer met dit instituut samen. Verleden jaar was Dr. Erik Jaap Molenaar met ons mee toen we met de Prins van Oranje in Groenland waren. Hij duidde het bestaande rechtssysteem in het noordpoolgebied uit en gaf de gaten aan die daar nog in zitten. Er had toen ook een ontspannen maar diepgaand gesprek plaats met de premier van Groenland, Kuupik Kleist. Nadien zijn de contacten tussen WWF en Groenland verder aangehaald en kwam de vraag aan NILOS om deze cursus te geven – beseffende dat de capaciteit van het land op dit terrein nog zeer beperkt is. Al speelt het Wereld Natuur Fonds geen rol in het geven van deze cursus, we willen er wel graag bij zijn omdat het ons de mogelijkheid biedt om afspraken te maken over verdere samenwerking en het opzetten van een aantal projecten op en met Groenland – en natuurlijk omdat we als WWF blij zijn dat we een stevige rol hebben gespeeld in het tot stand brengen van de contacten tussen Groenland en NILOS.

De wetten die tussen droom en daad staan moet je kennen als je iets wilt bereiken. In ons vak van natuurbescherming geld dat ook en het gaat twee kanten op: we moeten weten welke wetten en regels er nodig zijn om soorten en gebieden goed beschermd te krijgen; en we moeten weten waar natuur bedreigende activiteiten (zoals olie & gas winning) zich aan moeten houden. We maken dus gebruik van wetten om iets beschermd te krijgen of tegen te houden. En we steken ook veel tijd en energie in het dichten van gaten in de wetgeving die slecht uitpakken voor de natuur.

Het is de bedoeling om in de loop van de week wat te vertellen over regelgeving in het Arctisch gebied en wat dat praktisch gezien betekend. Basics – van wie is de zee? Waar zitten de gaten en hoe zien die eruit? En waarom is het Noordpoolgebied niet als Antarctica? Wat doet en wil WWF? Dit alles kan saai zijn, maar misschien wordt het toch nog boeiend.