Alleen ijsberinnen dragen een halsband

Stel je voor dat je ijsbeeronderzoeker zou zijn! Een aantrekkelijke gedachte – wie wil er niet met ijsberen werken?!! De eerste vraag die iedereen je stelt is dan: heb je wel eens een ijsbeer gezien? Ja, dat wel – gelukkig, anders wordt het lastig onderzoek doen. De tweede, derde en vierde vraag die je als ijsbeeronderzoeker heel makkelijk kan krijgen is hoe doe je dat, en wat wil je eigenlijk allemaal weten en waarom? En tenslotte – waarom weet je niet hoeveel ijsberen er precies zijn en is dat erg?

Daar sta je dan als eenzame ijsbeeronderzoeker in een guur en onherbergzaam gebied zo groot als 725x Nederland, zonder wegen om daar het aantal ijsberen precies te gaan tellen. Om met de laatste vraag te beginnen – het is gewoon niet te doen of het zou enorm veel mankracht en geld kosten om precies te tellen en beide hebben we niet. Dus zijn we blij met een nauwkeurige schatting: 22.000 tot 25.000 ijsberen zijn er. Het is belangrijker om zicht te hebben op hoe de ijsbeer populaties zich in de loop van de tijd ontwikkelen – groei of achteruitgang? Want dan hebben we genoeg gegevens om de besluitvormers en regeringen de juiste natuurbeschermingsmaatregelen te laten treffen.

Wat doe je als ijsbeeronderzoeker? Je probeert iets te zeggen over de gehele ijsbeerpopulatie op basis van een klein aantal ijsberen dat je tegenkomt om te onderzoeken. Bijvoorbeeld: met behulp van statistische formules kun je redelijk goed schatten hoeveel ijsberen er in totaal zijn, zelfs als je er maar een beperkt aantal kunt vangen. Als je later weer in het zelfde gebied ijsberen gaat vangen en je dezelfde ijsberen weer vangt dan is de totale populatie kleiner dan als je daar steeds andere ijsberen vangt. Je moet dan ijsberen wel individueel herkennen en daarom worden alle gevangen beren voorzien van een tatoeage in hun lip.

De onderzoeker kan ook een halsband met een satellietzender (GPS) om de nek van de ijsberin hangen. Dan kun je haar voortdurend volgen en leer je veel over de grootte van het gebied dat een ijsbeer gebruikt. Of hoeveel tijd ze jagen en hoeveel tijd ze rusten. IJsberin? Ja, alleen vrouwtjes krijgen soms een halsband. De nekken van mannetjes zijn te dik, even dik als hun kop en de halsband kan bij mannetjes gemakkelijk afglijden. Kijk ook maar eens op http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/arctic/wildlife/polar_bear/tracker/ Daar kan je “gezenderde” ijsberen in Svalbard en in Canada volgen en precies zien waar ze wanneer waren!

Als het even kan neem je als onderzoeker een bloedmonster van de ijsbeer om in het laboratorium te bepalen of er veel of weinig gifstoffen in de ijsbeer zitten bijvoorbeeld. Een monster van een paar uitgetrokken haren worden gebruikt om het genetische DNA van de ijsbeer te bepalen zodat in de loop der tijd een preciezer beeld ontstaat van het aantal ijsberen en in hoeverre zij verwant zijn. Een kleine tand wordt getrokken om de leeftijd van de ijsbeer te bepalen.

Omdat het leefgebied van de ijsbeer zo wijds en groot en ook onherbergzaam is, gebruikt de ijsbeeronderzoeker meestal een helikopter om hen te vinden en te onderzoeken. Eenmaal gevonden wordt de ijsbeer verdoofd door middel van een injectie, afgeschoten met een speciaal geweer.

Al met al is het geen makkelijk karwei en natuurlijk bijzonder duur om ijsbeeronderzoek te doen! Maar wel noodzakelijk om in de gaten te houden of het wel goed gaat met hen. En als blijkt dat het niet goed gaat met ijsberen dan moeten we maatregelen nemen om hun plek op deze wereld niet in gevaar te brengen.

Daarom zijn we enorm gelukkig met de steun die we van de Arctic Home Campaign krijgen om ook een stuk onderzoek te financieren. Daarbij richten we ons vooral op Rusland, want van de russische ijsberen is het minst bekend. Als eerste willen we een zo goed mogelijk beeld krijgen van de gebieden waar vrouwtjes hun jongen in sneeuwholen krijgen. Dat zijn de gebieden die we dan veilig moeten stellen door ze als beschermd gebied aan te merken. Het geld dat we van Coca Cola en van u ontvangen zetten we in om deze belangrijke gebieden in Rusland in kaart te brengen!