De Beslissers

De Beslissers

Eerder spraken we al over ijsbeer onderzoek, het werk ter bescherming van het leefgebied van ijsberen en het vermijden van conflicten met ijsberen. Allemaal werk wat bijdraagt aan een veilige toekomst voor ijsberen en daarom uitermate belangrijk is en praktisch bovendien. Al deze werkvelden worden door de Arctic Home Campagne ondersteund – geweldig!

De landen waar ijsberen voorkomen (Rusland, de VS, Canada, Groenland en Noorwegen) hebben natuurlijk een bijzondere en eerste verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor het voortbestaan van deze unieke dieren en dat hun leefgebied in goede orde blijft. Daarvoor hebben ze een aantal instrumenten: beschermde gebieden, regels met betrekking tot jacht en het voorkomen van conflicten, budgetten voor onderzoek, maar ook regels met betrekking tot scheepvaart en het winnen van mineralen als olie & gas. De range states met hun regels en wetten zijn dus uitermate belangrijk – zij zijn de beslissers.

Tot de eerste helft van de vorige eeuw was het met die regels slecht gesteld. Jacht was niet gereguleerd. Op Svalbard (Spitsbergen) werden per seizoen soms 1.000 ijsberen geschoten (foto). De wereldwijde ijsbeerpopulatie liep door dit soort praktijken hard terug. In de jaren ’60 van de vorige eeuw waren er nog maar zo’n 8.000 tot 10.000 over – de soort werd in haar voortbestaan bedreigd door ongereguleerde jacht. Organisaties als WWF luidden de alarmbel en vroegen de overheden iets te ondernemen en de jacht aan banden te leggen. In 1973 zijn de ijsbeerlanden een IJsbeer Verdrag overeengekomen waarin ze bepaalden dat ongelimiteerde commerciële jacht niet meer geoorloofd was. Noorwegen en Rusland verboden de jacht helemaal. In Groenland, Canada en Alaska mag alleen de inheemse Inuit bevolking nog op ijsberen jagen maar binnen de perken van jaarlijks bepaald maximum quotum. Die quota worden bepaald op basis van wetenschappelijke schattingen van de omvang van de populatie maar ook de behoeften van de inheemse bevolking worden meegewogen en de richtlijn is dat jacht niet ten koste mag gaan van de overlevingskans van de gehele populatie (duurzaamheids beginsel). In de meeste jaren worden de jacht quota niet geheel “gebruikt” met daadwerkelijk geschoten ijsberen.

De inheemse bevolking heeft dus bepaalde rechten omdat ijsbeerjacht altijd een belangrijk onderdeel van hun bestaanszekerheid heeft gevormd – nog steeds zijn een aantal van hen er afhankelijk van en heeft het voortbestaan van de soort nooit bedreigd. De grote commerciële jacht van de vorige eeuw die tot dramatische afname van ijsberen leidde werd ingezet door onze eigen voorouders. Zoals op de plaatjes te zien is raakten de Hollandse ontdekkingsreizigers en walvisjagers steevast in de clinch met ijsberen! En dat liep steevast uit op dode ijsberen…..

Dat De Beslissers goed werk kunnen doen blijkt uit het IJsbeer Verdrag van 1973. Sinds dien is het aantal ijsberen toegenomen tot 22.000 – 25.000 ijsberen nu! Dit enorme natuurbeschermingssucces vieren we laat dit jaar als de regeringen van de ijsbeerlanden in het kader van het IJsbeer Verdrag bijeenkomen in Moskou – dat bestaat dit jaar immers 40 jaar! Met hulp van WWF-Rusland nodigt de Russische overheid regeringsleiders van de ijsbeerlanden uit om over de toekomst van de ijsbeer te praten en besluiten te nemen. De gevolgen van klimaatverandering die nu de belangrijkste bedreiging vormen op de langere termijn voor het voortbestaan van ijsberen zal centraal staan. Welke antwoorden moeten daar op gegeven worden? Meer leefgebied beschermen, andere bedreigingen als verstoring door olie & gas winning en scheepvaart aan regels binden? Voorkomen dat er teveel ijsberen en mensen verloren gaan in conflicten?

We zullen ons best doen om de ijsbeerlanden een samenhangend ijsbeerbeschermingsplan dat het gehele Arctische gebied bestrijkt aan te laten nemen als officieel beleid. Ook dit werk achter de schermen wordt gesteund door de Arctic Home Campagne!

In ieder geval willen we het succes van het IJsbeer Verdrag niet onopgemerkt voorbij laten gaan – dus let op de WWF websites tegen het einde van het jaar voor nieuws! In Nederland willen we samen met het Arctisch Centrum van de Rijks Universiteit Groningen een ijsbeerseminar organiseren (medio tweede helft oktober) waarin Nederlandse onderzoekers die met ijsberen werken bij elkaar brengen - dat zijn er niet bijster veel maar als ook jullie als ijsbeerliefhebbers komen opdagen, dan kunnen er een aantal interessante discussies gevoerd worden!